| تحلیل‌های پیشگویانه | اتوماسیون هوشمند | ابزارهای هوشمند | هوش مصنوعی | یادگیری ماشین | اینترنت اشیا | محاسبات ابری | تحلیل‌های شناختی | سایر ابزارها |
| 24% | 12% | 10% | 9% | 9% | 9% | 8% | 5% | 14% |
انگیزه‌های اصلی برای تحول دیجیتال در حوزه نفت و گاز
مدرن‌سازی کسب‌وکار هدف اغلب شرکت‌های نفت و گاز در پروژه‌های تحول دیجیتال است و موضوع «پیش‌بینی» همچنان محور اصلی تمام تحولات است، اما رویکرد بهره‌گیری از نتایج آن تغییر کرده است. تحلیل‌های شناختی، الگوریتم‌های هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و بسیاری از ابزارهای معمول در دیجیتالی شدن، به ملزومات اولیه در طراحی فرایندهای اکتشاف و استخراج هوشمند تبدیل شده‌اند و هدف اصلی بسوی افزایش بهره‌وری و امنیت عملیات از طریق خودکارسازی فرایندها گرایش پیدا کرده است. کاهش هزینه‌ها و موفقیت در رقابت‌های تنگاتنگ صنعت، انگیزه‌های دیگری هستند که دیجیتالی شدن را شدت می‌بخشند. جدول 2: انگیزه شرکت‌های نفت و گاز در پروژه‌های تحول دیجیتال| مدرن‌سازی کسب‌وکار | کاهش هزینه‌ها | ایجاد مزیت‌های رقابتی | ساده‌سازی فرایندها | صرفه‌جویی در زمان | امنیت نیروی انسانی | کاهش ریسک‌های سرمایه‌گذاری | جذب نیرو | اهداف دیگر |
| 24% | 20% | 20% | 17% | 6% | 4% | 3% | 3% | 3% |
موقعیت شرکت‌ها در اجرای برنامه‌های تحول
با روند‌های کنونی، تحول دیجیتال شرط پایداری شرکت‌ها بشمار می‌آید اما هرچقدر پروژه تحول دیجیتال دیرترآغاز بشود بهبود در هزینه‌ها، کاهش ریسک‌ها و یافتن فرصت‌های حرفه‌ای جدید به تعویق می‌افتد. در بین شرکت‌های فعال دنیا در صنعت نفت و گاز، درصد بسیار بالایی، یعنی در حدود 33 درصد، در نقطه برنامه‌ریزی و 30 درصد در مراحل ابتدایی اجرای تصمیم‌های دیجیتال هستند. از این میان، 13 درصد به مرحله بهره‌برداری از سیاست‌های تحول دیجیتال رسیده‌اند. بنابراین، شرکت‌های ایرانی اگر همین امروز هم شروع به برنامه‌ریزی، سرمایه‌گذاری و دریافت مشاوره‌های دیجیتال کنند، می‌توانند به‌سرعت وارد مرحله رقابتی و فاز بهره‌برداری بشوند. جدول 3: موقعیت شرکت‌های نفت و گاز در پیاده‌سازی برنامه تحول دیجیتال| بدون هیچ نقشه‌ای | علاقه‌مند به استفاده از ابزارهای دیجیتال | چهارچوب مشخص، اما آغاز نکرده‌اند | در مراحل ابتدایی از برنامه‌ریزی | بررسی مشاوران دیجیتال | مرحله پیش از اجرایی شدن | مراحل اولیه در حال اجرا هستند | به مرحله بهره‌برداری رسیده‌اند |
| 2% | 5% | 13% | 33% | 3% | 1% | 30% | 13% |
مزیت‌های در دسترس حاصل از هوشمندسازی
مهم‌ترین بهره‌های قابل پیش‌بینی در هوشمندسازی و تحول دیجیتال، یکپارچه‌سازی دارایی‌ها و مدیریت نگهداری از آنهاست. توسعه سایت‌های اکتشاف و افزایش بهره‌وری در حفاری در رده‌های بعدی قرار دارند. فناورهایی مانند هوش مصنوعی، تحلیل‌های پیشگویانه و همزادهای دیجیتالی، جایگاه ویژه‌ای در فرایند دستیابی به این مزیت‌ها دارند. با استفاده از مدل‌های سه‌بعدی، کلان‌داده‌ها و واقعیت کلی عملیات اجرایی در سایت عملیاتی به مدلی تبدیل می‌شوند که سناریوسازی برای آینده توسعه آن را ممکن می‌سازند. هوش مصنوعی می‌تواند اتوماسیون هوشمند را هدایت کند و با افزایش سرعت استخراج و کاهش خطاها، برای شرکت نفتی مزیت رقابتی ایجاد کند. جدول 4: تحول دیجیتال چه تغییرات مثبتی در شرکت‌های نفت و گاز ایجاد می‌کند| یکپارچگی در دارایی‌ها و نگهداری از آنها | توسعه سایت‌های نفت و گاز | حفاری | تصفیه حجم‌های استخراجی | وضعیت خطوط لوله انتقال نفت و گاز | فراوری گاز | حمل‌ونقل | بازاریابی | انبارداری | تولید برق |
| 58% | 40% | 27% | 19% | 13% | 11% | 9% | 8% | 6% | 6% |
چالش‌های پیش روی تحول دیجیتال در حوزه نفت و گاز
فرهنگ سازمانی کلیدی‌ترین نقش را در موفقیت سفر دیجیتال دارد. مولفه مهم دیگر، سازگاری ابزارهای دیجیتالی با زیرساخت‌های کنونی شرکت‌هاست. به زبان دیگر، چالش‌های اصلی در تحول دیجیتال حوزه نفت و گاز، انسان‌محور یا ابزارمحور هستند. پیش از همه، مدیران هستند که باید نیازها را دریابند و افق‌های پیشرفت را تصور کنند. در گام بعدی، نیروی انسانی باید با جریان تحول همراه شود؛ و سرانجام، باید یکپارچگی انسانی و زیرساخت‌ها برای دستیابی به تحول دیجیتال در عملیات اکتشاف و انتقال با موفقیت اجرا شود. صنایع نفت و گاز به شکل چالش‌برانگیزی سنتی هستند این صنعت همزمان با سودهای کلان، هزینه‌های کلان هم دارد. از نگاه مدیران، آنچه تاکنون نتیجه داده، هزینه سرمایه‌گذاری را توجیه می‌کند، و هر تحولی که بهره‌وری مالی آن قابل‌لمس نیست، مردود است. بنابراین، تغییر ذهنیت مدیرانی که بیش از چند دهه در این صنعت و با این ذهنیت فعالیت داشته‌اند، به‌خودی‌خود چالشی بنیادی است. جدول 5: نقش چالش‌های مختلف در اجرای برنامه‌های تحول دیجیتال در شرکت‌های نفت و گاز فعال| فرهنگ سازمانی | سازگاری با زیرساخت‌های موجود | همسو کردن مدیران ارشد با تفکرات دیجیتال | ارتباط دادن ابتکارهای دیجیتال با ROI | کسب حداکثر ارزش از سرمایه‌گذاری | عدم آگاهی از بخش‌هایی که بیشترین تمرکز را می‌طلبند | سرعت تغییر در فناوری | مزیت‌های رقابتی | جذب نیروی انسانی موردنیاز |
| 35% | 27% | 20% | 18% | 17% | 17% | 16% | 15% | 12% |
