چندی پیش شرکت مکنزی پیش‌بینی کرد اقتصاد مرکز داده تا سال 2030 سالانه 10 درصد رشد کند و هزینه‌های جهانی ساخت تأسیسات جدید به 49 میلیارد دلار برسد. سطح این پیش‌بینی پایین به نظر می‌رسد. به هر حال، انواع مراکز داده از مدل رشد 2 تا 3 درصدی برای شرکت‌های خدمات عمومی فراتر رفته‌اند و پیش‌بینی می‌شود بازار مراکز داده‌ای که ابعاد فوق‌العاده بزرگی دارد، سالانه 20 درصد رشد داشته باشد. جای تعجب نیست که سرمایه‌گذاران به این بازار توجه می‌کنند.
اقتصاد مرکز داده ممکن است زیاد به چشم نیاید اما زیرساخت دیجیتالی آنها که همه چیز از موتورهای جستجو گرفته تا تجارت الکترونیک و البته هوش مصنوعی را به کار می‌اندازد، جان‌مایه اقتصاد امروز است.
در ادامه پنج روندی که باعث گسترش و تکامل صنعت مرکز داده در سال‌های پیش رو خواهد شد را برای کسانی که ممکن است با این صنعت کمتر آشنا باشند واکاوی می‌کنیم.
1. تب استفاده از هوش مصنوعی، تقاضا را در اقتصاد مرکز داده بالا می‌برد
روند بهره‌گیری از هوش مصنوعی با شتابی فزاینده گسترش پیدا می‌کند و کارپردازان مراکز داده که زیرساخت پردازش و تحلیل داده‌های مورد نیاز هوش مصنوعی را ارائه می‌دهند از آن پشتیبانی می‌کنند. یک مثال واضح از تقاضای مبتنی بر هوش مصنوعی، انویدیا است که واحدهای پردازش گرافیکی آن، بیشتر برنامه‌های کاربردی هوش مصنوعی را پیش می‌برند. انتظار می‌رود این شرکت سازنده تراشه امسال 100 هزار پلتفرم هوش مصنوعی ارائه کند، اما مجموع واحدهای عرضه شده می‌توانند تا سال 2027 به یک و نیم میلیون افزایش یابند. برپایه برآوردها، در مجموع این شرکت بیش از نیمی از انرژی مصرفی امروز مراکز داده را مصرف خواهد کرد.
اما بازار پر رمز و راز هوش مصنوعی برنده و بازنده خواهد داشت. بزودی، باهوش‌ترین بازیگران حوزه زیرساخت‌های دیجیتالی برخوردی منطقی با مشتریان احتمالی خود خواهند داشت. آنها بررسی خواهند کرد که کدام شرکت در حوزه هوش مصنوعی شرکت خوبی است و آیا مدل تجاری‌اش هزینه‌های آن را تامین خواهد کرد یا نه؟
2. فناوری ابر و هوش مصنوعی برای پهنای باند مرکز داده رقابت می‌کنند
شاید هوش مصنوعی در کانون توجه مراکز داده باشد اما تقاضا برای ارائه خدمات ابری، گسترش بازار رایانش ابری و معاملات بزرگ‌تر با مراکز داده را درپی داشته است. در همین حال، شرکت‌های بزرگی که هوش مصنوعی و سایر ابزارهای دیجیتال را بکار می‌گیرند، پذیرای هر ایده نو در این زمینه هستند، به همین دلیل اواخر سال 2022 تقاضا برای ظرفیت مرکز داده از عرضه پیشی گرفت. همچنانکه توسعه هوش مصنوعی و ابر دوشادوش یکدیگر پیش می‌روند، مرزهای میان آنها محو می‌شود. برای مثال، از آنجا که همه ارائه‌دهندگان خدمات ابری دستی در هوش مصنوعی دارند، نیاز مرکز داده آنها به هوش مصنوعی و ابر در حال یکی شدن است. این موضوع چالشی برای ارائه دهندگان ایجاد می‌کند.
با هدف پاسخ به تقاضاهای رو به رشد برای هوش مصنوعی در اقتصاد مرکز داده، ارائه‌دهندگان خدمات ابری گاهی کاربردی را که در قراردادها مشخص شده تغییر می‌دهند. در این میان ارائه دهندگانی که با شرایط مختلف کنار می‌آیند عملکرد بهتری دارند.
3. توسعه مراکز داده بین‌المللی سرعت می‌گیرد
ارائه‌دهندگان مراکز داده و مشتریان‌شان از این پس شاهد مراکز داده بیشتری هستند. با توجه تحت فشار بودن مراکز داده سنتی برای افزایش ظرفیت‌شان، مشتریانی که حساسیت کمتری نسبت به تأخیر انتقال داده (مدت زمانی که طول می‌کشد تا داده‌ها از یک مکان به مکان دیگر منتقل شوند) دارند به دنبال گزینه‌های دیگری خواهند بود.
برای مثال، کاربر متخصص در آموزش هوش مصنوعی، ممکن است یک مرکز فناوری نوظهور یا حتی مرکزی در خارج از کشور را انتخاب کند. این شرایط به توسعه جهانی صنعت مرکز داده کمک می‌کند. برپایه آمار مکنزی ایالات متحده حدود 40 درصد از بازار جهانی مراکز داده را در اختیار دارد و آمریکای لاتین، اروپا، آسیا و اقیانوسیه همگی بتازگی رشد قابل توجهی در این زمینه داشته‌اند.
4. «پایداری» فراتر از مُد روز خواهد بود
میزان مصرف انرژی ناشی از افزایش تقاضا برای مراکز داده مهم است. این از دلایلی است که باعث می‌شود ارائه‌دهندگان نه‌تنها در اندیشه پایداری تأمین برق مراکز داده باشند بلکه برای کاهش ردپای کربن خود فکری کنند. برخی مراکز داده در ایالات متحده، صددرصد انرژی خود را از انرژی‌های تجدیدپذیر تأمین می‌کنند. این مراکز همچنین از مواد تجدیدپذیر و بازیافت‌شدنی در کار خود استفاده می‌کنند. افزون بر این، برخی از مراکز داده مصرف انرژی خود را با کمک سامانه خنک‌کننده مخصوصی کاهش می‌دهند.
انتظار می‌رود از این پس شاهد بیشترشدن چنین تلاش‌هایی باشیم، زیرا فشار مشتریان و سرمایه‌گذاران و سازمان‌های رگولاتوری، پایداری تأمین انرژی را به مزیت رقابتی تبدیل می‌کند. یکی از انگیزه‌های قوی، مقررات ایالات متحده در زمینه تغییر اقلیم است که شرکت‌ها را مجبور می‌کند انتشار کربن خود را اظهار کنند.
5. نوآوری، اقتصاد مرکز داده را رو به جلو نگه می‌دارد
تقاضای بی‌سابقه برای زیرساخت‌های دیجیتال، محرک خلاقیت و نوآوری‌های فناورانه است. در بازار رقابتی امروز، مشتریان به دنبال بهینه‌سازی کارایی و انعطاف‌پذیری هستند. این شرایط بطور فزاینده‌ای ارائه‌دهندگان خدمات مرکز داده را بسوی توسعه راهکار‌ها و رویکردهای جدید سوق می‌دهد. این توسعه همه چیز را شامل می‌شود؛ از استفاده از منابع انرژی جایگزین برای افزایش اعتمادپذیری گرفته تا پذیرش تغییرات فناورانه و زیرساختی مورد نیاز برای سازگاری با هوش مصنوعی.
سیستم سرمایش مایع که برای خنک‌سازی تراشه‌های هوش مصنوعی با مصرف انرژی بالا حیاتی است، نمونه‌ای از این فناوری‌هاست. کارآمدترین سامانه‌ها با تجهیزات خنک‌کننده هوای موجود مرکز داده ادغام می‌شوند و به‌روزرسانی‌ها را غیرضروری می‌کنند و اجازه خنک‌سازی هیبریدی را می‌دهند. این سامانه‌ها به لطف طراحی ماژولارشان بسیار مقیاس پذیر هستند، بنابراین مشتریان می‌توانند برای تامین نیازهای آینده‌شان نیز از همان تجهیزات نصب شده استفاده کنند.
افزایش تقاضای مشتریان برای تراکم بالاتر نیز باعث نوآوری در طراحی و فناوری مرکز داده شده است. توان محاسباتی رو به رشد رایانه‌ها مشتریان را ترغیب کرده است که به دنبال افزایش تراکم در فضای کوچک‌تر باشند. آن دسته از ارائه دهندگان خدمات مرکز داده که تراکم‌های بالاتر ایجاد کرده‌اند یا چنین قصدی دارند، می‌توانند سریع‌تر به این نیاز بازار پاسخ دهند.
سرمایه‌گذاران دولتی و خصوصی به این فعالیت‌ها خوش‌بین هستند. ادغام‌ها و جذب‌های مرتبط با مراکز داده در سال 2022 ارزشی بالغ بر 48 میلیارد دلار داشته است. این صنعت با سرعت سرسام‌آوری در حال رشد است.
مناسب‌ترین خدمات‌دهندگان مراکز داده برای سرمایه‌گذاری
آن دسته از ارائه‌دهندگان خدمات مرکز داده که نوآوری‌هایی ارائه می‌کنند که به مشتریان امکان هماهنگی با پیشرفت توان محاسباتی را می‌دهد، برای سرمایه‌گذاری مناسب‌ترند. همین نوآوری‌هاست که خدمات یک شرکت را جذاب‌تر می‌کند، منابع درآمدی بیشتری را به جریان می‌اندازد و فضای رقابتی ایجاد می‌کند. همین فضای رقابتی است که عامل تقویت سرمایه‌گذاران است.
بهترین ارائه دهندگان خدمات مرکز داده همچون «اپل» یا «انویدیا»، در حال ساختن نه یک محصول که در اندیشه ایجاد یک اکوسیستم تازه هستند.
منبع: Forbes
این مقاله دهم آذر 1403 در مجله پیوست منتشر شده است.
