سازمانها در طول حیات خود با چالشها و مسائلی مواجه هستند و با رفت و آمد نیروها و مدیران هم آن مسائل جمعی همچنان با سرسختی در ساختار باقی میمانند.
برخی مدیران باور دارند که برای ایجاد فضایی بینقص، باید یک زمانی فعالیت سازمان را متوقف کرده، آنرا بکوبند و از نو بسازند. اما واقعیت آن است که درهم کوبیدن سازمانها امکانپذیر نیست و اصلاح وضعیت سازمانها همانند تعمیر هواپیمای در حال حرکت است، یعنی بیآنکه قرار باشد کارکردهای یک سازمان متوقف و یا از نو ساخته شود، باید گام در مسیر اصلاح گذاشت.
مت اَندروز، لَنت پریچت و مایکل وولکاک استادان برجسته مدرسه حکمرانی کندی دانشگاه هاروارد و کارشناسان با تجربه بانک جهانی در کتاب «توسعه به مثابه توانمندسازی حکومت» در تلاش هستند تا نشان بدهند که عدم ارتقای قابلیتهای اداری و اجرائی در حکومتها، بدلیل نبود رویکرد مسئلهمحوری، دوری و پرهیز از راهکارهای متناسب بومی است. چرا که ساختارهای حکمرانی هنگام روبرو شدن با مسئلهای نو، بجای شناسایی مسئله و یافتن راهحلی زمینی و میسر، دست به تقلید ظاهری از دیگر کشورها و مدلهای بینالمللی میزنند.
حال اگر سازمان را مدلی کوچکتر از حاکمیت بدانیم و از سویی بپذیریم که انتخابهای پیشین و تکراری برای حل تعارض و مسائل در سازمانها نه تنها اثری نداشته، بلکه مقاومت سازمانی نیز ایجاد کردهاست؛ باید پذیرفت که راه حل، وابسته به استفاده از طرحی نو است. این استادان برای شناسایی و حلکردن مسائل روشی بنام PDIA (Problem Driven Iterative Adaptation) را توصیه میکنند. PDIA را «تطبیقپذیری پرتکرار مسئلهمحور» ترجمه کردهاند.
با این رویکرد فناپ زیرساخت برای بکارگیری این الگوی نظامند در حل مسائل جمعی از ابتدای پاییز 1402 در تلاش است که با پیادهسازی این مدل در مجموعه سازمانی خود، فضایی نو برای حل مسائل جمعی پیش بگیرد، فضایی که در آن مدیران سازمانی با رویکردی جدید، مسائل را بازخوانی کرده و برای حل آنها نیز به جای راهکارهای همیشگی اقدام به تعریف و تدوین مدلی جدید کنند. این پروژه با عنوان «رهرویار» با هدایت محمد فاضلی استاد دانشگاه کار خود را آغاز و دنبال میکند.
در این راستا گامهای زیر تاکنون پیموده شده است:
- شناسایی، تدقیق، دستهبندی و اولویتبندی مشکلاتی که سازمان در شرایط کنونی با آن روبهرو است
- تشکیل گروههای رهیاب متناسب با مشکلهای سازمانی؛
- تعریف مسئلههای خوبی که صاحب دارند و نسبت اختیار و مسئولیت در قبال آن مشخص شده است.
- شکافتن مسئله به واحدهای کوچکتر با استفاده از نمودار ایشیکاوا، ماتریسها و جدولهای موضوعی خاص؛
گفتنی است که این مسیر تا شناسایی و اجرای راهکارها و خلق موفقیتهای کوچک ادامه دارد و در این راستا از سامانه مدیریت دانش بعنوان فضایی برای تشکیل گروههای رهیاب، تعامل و به اشتراکگذاری تجارب رهرویاران استفاده میشود.