دستیابی به مزایای بهره‌گیری از فناوری وی‌آر مانند بهبود ایمنی، افزایش بهرهوری و کاهش هزینه‌ها سبب شده است امروزه با تقاضای زیادی برای بکارگیری این فناوری در حوزه معدن مواجه باشیم. آموزش با استفاده از واقعیت مجازی در معدن منجر به ایمن‌ترشدن فرآیند استخراج می‌شود و برای اپراتورهای تجهیزات معدنی، کارگران، و مدیران آموزش فرصتی را فراهم می‌کند تا مهارت‌های خود را پیش از شروع کار در دنیای واقعی تمرین کنند.
لمس شرایط کار با فناوری واقعیت مجازی در معدن
آنها با استفاده از هدست واقعیت مجازی، کار در یک محیط مجازی شبیه به معدن را تجربه می‌کنند. به این ترتیب، کارآموزان و افرادی که به تازگی استخدام شده‌اند، درک بهتری از موقعیت‌های مختلف کاری و نحوه برخورد با آنها را به دست می‌آورند. به این ترتیب می‌توانند هر قسمت از معدن را بررسی و حتی با اشیای مجازی مختلف اطراف خود تعامل کنند. چنین تعامل منجر به یادگیری بیشتر و دستیابی به نتایج بهتر در کار می‌شود. همچنین، کارگرانِ با تجربه در مورد مهارت‌های پیشرفته و کنترل شرایط اضطراری آموزش می‌بینند. برای مثال، مین‌های مجازی که نمونه‌های واقعی آنها در معادن وجود دارد برای بازسازی حادثه، آمادگی اضطراری و آموزش ایمنی در محیط مجازی استفاده می‌شوند. علاوه براین، مربیان در تعامل با کارآموزان می‌توانند بر پیشرفت برنامه آموزشی آنها نظارت کنند. درواقع، با استفاده از فناوری وی‌آر، هر کاربر به‌صورت بصری وارد تصویر یا انیمیشن می‌شود و با استفاده از نرم‌افزار تعاملی و هدست، در محیط مجازی حرکت می‌کند؛ طوری که گویی در محیط کار واقعی حضور دارد. این تجربه تعاملی با حرکت بدن خودِ کاربر کنترل می‌شود.
حتی پیچیده‌تر
این فناوری نوآورانه را می‌توان برای مقاصد سرگرمی و همچنین کاربردهای صنعتی از جمله استخراج معدن استفاده کرد. به این صورت که با استفاده از عینک واقعیت مجازی در معدن، بازدیدکننده می‌تواند راه برود و حتی عملیات استخراج را مشاهده کند تا درک بسیار بهتری از فرآیندهای استخراج و پردازش آن داشته باشد. نکته هیجان‌انگیز این است که فناوری واقعیت مجازی می‌تواند مهندسان و زمین‌شناسان را به زیر زمین ببرد تا در میان صخره‌ها، تونل‌ها و ایستگاه‌ها قرار بگیرند و حفره‌های حفاری، انواع سنگ و همچنین اندازه و شکل ذخایر سنگ معدن را ببینند. زیرا، بخشی از کار یک زمین‌شناس تجسم هندسه ذخایر معدنی به‌صورت سه بعدی است (این کار به ویژه در مراحل اولیه اکتشاف آسان نیست).
همچنین، کارکنان معدن با مسائل پیچیده‌ای مربوط به زیرساخت معدن از جمله طراحی کارخانه، روبرو هستند. برای مثال، سایت‌های معادن اغلب در نقاط دوردست هستند و دسترسی به آنها را برای تیم‌های نقشه‌برداری، طراحان، و مهندسان دشوار است. این در حالی است که آموزش با استفاده از فناوری وی‌آر، چهار برابر سریع‌تر از آموزش در کلاس‌های معمول است و افراد در مورد مهارت‌های به دست آمده از طریق وی‌آر اعتماد به نفس بیشتری دارند. همچنین، ارتباط بیشتری با محتوای آن برقرار می‌کنند و نسبت به یادگیری از طریق آموزش الکترونیکی تمرکز بیشتری دارند.
بهبود آموزش کارآموزان
آموزش از طریق وی‌آر برای کارآموزان سبب می‌شود به طور کامل در محیط معدن و استفاده از تجهیزات غوطه‌ور شوند و مجبور باشند همان وظایفی را انجام دهند که در موقعیت واقعی قرار است از پس انجام آنها برآیند. از این رو چنین فرایند آموزشی به‌گونه‌ای اثربخش‌تر به پیش می‌رود. همچنین، یادگیری از طریق انجام کار (Learning by doing) تأثیر بسزایی در حفظ مهارت‌های مورد نیاز برای کار در محیط‌های خطرناک و چالش‌برانگیز دارد. جذابیت آموزش از طریق واقعیت مجازی در این است که آن را بازی‌گونه (Gamify) می‌کند و می‌توان آموزش را بارها و بارها انجام داد تا اینکه به سطح شایستگی و بهرهوری مطلوب دست یابد. علاوه براین، این کار به ایمنی کارکنان کمک و پرسنل را برای ورود به این صنعت آماده می‌کند. این آموزش‌ها با استفاده از شبیه‌سازهای (Simulators) آشنایی با محیط کار و شبیه‌سازهای آموزشِ تعمیر و نگهداری انجام می‌شود که برنامه‌های اصلی آموزش واقعیت مجازی برای معدن هستند. این سامانه‌ها به سرپرست‌ها و مربیان آموزشی کمک می‌کند تا بر یادگیری و عملکرد کارآموز نظارت داشته باشند و بازخورد دقیق و فوری از آموزش خود دریافت کنند. چنین بازخورد متمرکز، فوری و هدفمندی بسیار موثر است.
از مسیر دانشگاه
در فرایندی مشابه، آموزش با واقعیت مجازی در دانشگاه‌ها و کالج‌ها نیز از مسیر ایجاد دوره‌های وی‌آر و همچنین توسعه محیط واقعیت مجازی برای تحقیقات معدنی، در حال رشد است. زیرا، آموزش فرآیندهای پیچیده معدن و مهارت‌های مورد نیاز آن، به روش تدریس سنتی دشوار است. همچنین، یادگیری مبتنی بر واقعیت مجازی، مشارکت و انگیزه دانشجو را افزایش می‌دهد و در عین حال از طیف وسیعی از سبک‌های یادگیری پشتیبانی می‌کند. علاوه بر این، چنین آموزش‌هایی به آماده‌سازی دانشجویان برای اشتغال در آینده و صرفه‌جویی در هزینه‌های آموزشی قابل توجه برای شرکت‌ها کمک می‌کند.
همانطور که اشاره کردیم، امروزه آموزش با استفاده از واقعیت مجازی در زمینه توسعه قابلیت‌های ایمنی و واکنش اضطراری کارکنان مورد توجه قرار گرفته است. کار در محیط معدن خطرهای زیادی دارد و از همین رو است که رویه‌های اطمینان از ایمنی کارکنان و پیمانکاران باید به دقت اجرا شود. با این حال، چنین آموزشی همچنان در قالب برگزاری کلاس درس سنتی و معمول، بدون کار عملی با وسایل ایمنی ارائه می‌شود. این در حالی است که ارائه آموزش در محیط واقعی و در موقعیت‌هایی که در حال فعالیت و بهره‌برداری هستند، بسیار چالش‌برانگیز است. در چنین شرایطی است که آموزش از طریق وی‌آر به آشنایی با سایت معدن، آموزش اطفای حریق و سایر ماژول‌های آموزشی واکنش اضطراری و رسیدگی به حادثه کمک می‌کند.
همچنین، محققان از واقعیت مجازی برای درک روابط پیچیده زمین‌شناسی، شکل زمین، هیدرولوژی، هواشناسی، خاک، پوشش گیاهی و سایر داده‌ها از طریق محیط مجازی، استفاده می‌کنند و یک تجربه شخصی خواهند داشت. به این ترتیب، درک روابط داخلی و سازوکارهای آنها عمیق‌تر است، و توسعه تئوری زمین‌شناسی و علم جغرافیا با سرعت بیشتری پیش می‌رود.
5 آموزش کلیدی از طریق واقعیت مجازی در معدن
در یک نگاه می‌توان کاربردهای فناوری واقعیت مجایزی و واقعیت افزوده را در صنایع معدنی به این پنج زمینه خلاصه کرد:
- آموزش آشنایی با سایت معدن
- آموزش آمادگی در شرایط اضطراری
- آموزش کار در فضاهای محدود
- آموزش آشنایی با تجهیزات و عملیات
- آموزش تعمیر و نگهداری بازرسی ماشین.
با بهره‌گیری از فناوری‌های واقعیت مجازی و واقعیت افزوده می‌توان تحولی در ابعاد بکارگیری مکانیزاسیون در معادن را تجربه کرد. بهبود بهرهوری و ارتقای سطح عملکرد در جریان صنعت 4، معادن را به حوزه‌ای به مراتب جذاب‌تر برای سرمایه‌گذاری تبدیل می‌کند.
منابع:
