شاید «برایان. جی. رابرتسون» هرگز گمان نمیکرد، بیتوجهی به چراغ هشدار به ظاهر بیاهمیت «ولتاژ کم است»، هنگام پرواز با هواپیمای آموزشی خلبانی، وی را تا مرز سقوط و مرگ پیش ببرد. آن هم در شرایطی که تمام اجزای دیگر هواپیما بهدرستی کار میکرد. نادیده گرفتن این پیام اما، به این دلیل که سایر تجهیزات درست کار میکردند، تصمیم کوتهبینانهای بود که ممکن بود به قیمت زندگیاش تمام شود، اما این تجربه باعث شد که رابرتسون بیاندیشد چگونه در سازمانی که در آن مشغول کار است، روزانه چند چراغ هشدار از سوی کارکنان در سطوح مختلف به صدا در میآید، درحالیکه او و سایر مدیران کمپانی، حتی اگر دلشان بخواهد، توانایی شنیدن آنها یا بکار بستن ایدههای خلاقانه کارکنان خود را ندارند.
پیش از آنکه درباره مفهوم هولوکراسی توضیح دهیم به مفهوم این جمله دقت کنید:
اگر همه مجبورند خارج از چارچوبها بیاندیشند، شاید چارچوبها نیاز به تغییر دارند. (مالکوم گلادول)
پرسش این است: «چگونه میتوانیم این هشدارها، ایدهها و نظرات را از دالانهای بلند بوروکراسی سازمان، جریانات سیاسی پیچیده آن و در لابهلای جلسات طولانیمدت فرساینده بشنویم، به کار ببندیم و به فرایندهای معنیدار «تغییر» تبدیل کنیم؟» یا «چگونه میتوانیم در بازارهای پیچیده، بسیار پویا و متغیر کنونی، امکان تکامل و تطابق با محیط پیچیده کسبوکارهای فناورانه و نوآورانه را کسب کنیم؟»
واقعیت این است که ساختار بوروکراتیک یا سنتی سازمانهای کنونی برای پذیرش این حجم از تغییرات و الزامات بازارهای پیچیده امروز دنیا ساخته نشدهاند. این وضعیت تاثیر خود را بیشتر بر سازمانهای حوزه فناوری اطلاعات میگذارد. زیرا پویایی بازار و تحولات این اکوسیستم بسیار بالاتر از سایر بازارهای رقابتی است. این واقعیت زمانی تلختر میشود، که تحقیقات نشان داده وقتی اندازه جمعیت یک شهر دو برابر میشود، خلاقیت و بهرهوری هر شهروند بطور میانگین 15 درصد افزایش مییابد، اما وقتی سازمانها بزرگتر میشوند، خلاقیت و بهرهوری نیروی انسانی بطور عام کاهش پیدا میکند.
راه حل چیست؟ اصلاح سازمان یا تغییر فراگیر؟ پاسخ رابرتسون حرکت به سوی یک «فناوری اجتماعی» و عبور از رویکردهای اصلاحگرایانه در سازماندهی است. چیزی کاملا متمایز از سیستمهای سنتی مدیریت سازمانها و ساختارهای سلسلهمراتبی رایج: هولوکراسی! اما هولوکراسی چیست؟ یک فناوری اجتماعی که هدف آن اداره و شکلدهی به سازمانها با قواعد کاملا متمایز از سیستمهای مدیریت سازمانهاست و شامل اجزای زیر است: